Joanna Pacuła

Biografia

Ur. 2 stycznia 1957 w Tomaszowie Lubelskim.

Absolwentka warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (1979). Z Teatrem Dramatycznym w Warszawie związana w latach 1979-81. Zadebiutowała na tej scenie w spektaklu dyplomowym Ćwiczenia z romantyzmu w reżyserii Gustawa Holoubka. Pierwszą w pełni profesjonalną rolą była Paulina w sztuce Bałałajkin i spółka Michałkowa w reżyserii Ludwika Rene. Jeszcze w 1979 zagrała w spektaklu opartym na dwóch tekstach Maeterlincka Ślepcy i Intruz.

Szczególnie zauważona był jej rola Albertynki w głośnej inscenizacji Operetki Gombrowicza, przygotowanej przez Macieja Prusa. Pacuła wystąpiła w doborowej obsadzie obok m.in. Gustawa Holoubka, Zbigniewa Zapasiewicza, Piotra Fronczewskiego. Zgodnie z literą tekstu w finale sztuki Albertynka pojawiła się całkiem nago, co wówczas stanowiło dla publiczności sensację. Recenzenci prześcigali się w pochwałach: „(…) Joanna Pacuła (Albertynka), która z tak uroczą swobodą i naturalnością obnosi w finale swoją - bardzo piękną, nawiasem mówiąc - autentycznie młodą nagość ludzką” – pisał Lucjan Kydryński („Przekrój” 1980 nr 1847). Krzysztof Głogowski dostrzegł więcej: „Ważne jest tu bardzo konsekwentne poprowadzenie od początku do końca Albertynki w pełnym prostoty wykonaniu Joanny Pacuły. Albertynka dzięki tej prostocie staje się wyzwaniem. Triumf finałowy jej nagości jest zwycięstwem woli zachowania tożsamości przez człowieka, własnej naturalności w każdej sytuacji, w każdej ideologii” („Kierunki” 1980 nr 28). Stefan Polanica dodawał: „Joanna Pacuła, która gra Albertynkę, odważyła się w ostatniej scenie przedsta­wienia wystąpić nago; reżyser mądrze eksponuje do końca tę nagość, która jest właśnie tylko zwykłą, normalną nagością, o ja­ką woła przez całą sztukę i przed­stawienie też Albertynka; nagością-protestem przeciw wszelkim obłudnym maskom i ‘listkom fi­gowym’, kryjącym zło i zakłama­nie” („Słowo Powszechne” 1980 nr 142). 

Joanna Pacuła podobała się także w roli Celii w Jak wam się podoba Szekspira – spektaklu podpisanym przez zespół Teatru Dramatycznego. Aktorka partnerowała tu Jadwidze Jankowskiej-Cieślak. „Z chłopięcą i nieco szorstką Rozalindą Jadwigi Jankow­skiej-Cieślak skontrastowano wdzię­czną Celię Joanny Pacuły, która do swej zewnętrznej słodyczy próbowa­ła dodać szczyptę zawiści i zazdro­ści” – pisała Agnieszka Baranowska („Kultura” 1981 nr 1).

Ostatnią rolą Joanny Pacuły w Teatrze Dramatycznym była Dziewczyna w znakomitej inscenizacji Pieszo Mrożka, zrealizowanej przez Jerzego Jarockiego. Aktorka grała tu u boku m.in. Gustawa Holoubka, Zbigniewa Zapasiewicza, Marka Kondrata, Mirosławy Krajewskiej i Wandy Łuczyckiej.

Wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku zastało Joannę Pacułę w Paryżu. Tu zaczęła dalszy etap swej kariery jako modelka, a przede wszystkim aktorka, grająca w zagranicznych produkcjach filmowych. Rola m.in. w filmie Gorky Park przyniosła jej uznanie i nagrody. Do pracy w polskim teatrze już nie wróciła. Mieszka obecnie w USA.

Więcej informacji o Joanna Pacuła na stronie Encyklopedii Teatru Polskiego.