Zbigniew Koczanowicz
Biografia
Zbigniew Koczanowicz (5 X 1909 Moskwa - 26 X 1987 Warszawa), aktor, reżyser, dyr. i kier. artyst. teatru. W 1933 ukończył wydz. sztuki aktorskiej PIST w Warszawie. Na sez. 1933/34 został zaangażowany do warsz. T. Polskiego jako aktor i asystent reż., w sez. 1934/35 grał w T. Ziemi Pomorskiej w Toruniu, równocześnie pełnił tam funkcję kier. grupy objazdowej. W sez. 1935/36 występował w T. Nowym w Poznaniu, w sez. 1936/37 w T. Miejskim w Bydgoszczy, zarówno w repertuarze dram. jak i operetkowym. Na sez. 1937/38 zaangażował się do T. na Pohulance w Wilnie, gdzie rozpoczął samodzielną reżyserię ("Dzieci pana majstra" Rogo-szówny, "Szóste piętro" Gehriego). W sez. 1938/39 był aktorem i asystentem reż. w T. Narodowym w Warszawie (np. L. Schillera przy realizacji "Samuela Zborowskiego" Goetla). W tym samym sez. podjął studia reżyserskie w PIST. W okresie przedwojennym grał m.in. Zosimowa ("Zbrodnia i kara" wg Dostojewskiego), tyt. rolę w "Towariszczu" Devala, Flaviusa ("Zburzenie Jerozolimy" Konczyńskiego), Józefa Siekierkę - juniora ("Spadkobierca" Grzymały-Siedleckiego), Claisingera ("Lato w Nohant" Iwaszkiewicza), prof. Kleniewicza ("Uciekła mi przepióreczka" Żeromskiego), Sneke'a ("Szkoła obmowy" Sheridana), Dyndalskiego ("Zemsta" Fredry). W czasie II wojny świat. był więźniem Pawiaka, Oświęcimia, Gross-Rosen i Sachsenhausen. Po powrocie do Warszawy, w 1. 1945-49 był aktorem i reżyserem Miejskich T. Dramatycznych, a po ich rozwiązaniu, w sez. 1949/50, pozostał w zespole T. Powszechnego, w którym już wcześniej (sez. 1946/47) sprawował funkcję kier. sceny. W 1948 zdał eksternistyczny egzamin reżyserski ZASP. Reżyserował m.in. "Dzień bez kłamstwa" Montgomery'ego (grał Van Dusena), "Zaczarowane koło" Rydla, "Żeglarza" Szaniawskiego, "Pociąg - widmo" Ridleya (rola Price'a), "Szczęście Frania" Perzyńskiego (rola Otockiego), "Wesele Fonsia" Ruszkowskiego (Cygan). W 1. 1950-53 grał w T. Nowej Warszawy, a w sez. 1952/53 gościnnie w T. Polskim. 1154 objął dyr. i kier. artyst. T. Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze. Grał wówczas i reżyserował m.in. "Damy i huzary" Fredry, "Żeglarza" Szaniawskiego (rola Nuta), "Ożenek" Gogola, "Matkę" Capka, "Profesję pani Warren" Shawa, "Intrygę i miłość" Schillera. Od 1 VII 57 do końca sez. 1958/59 był dyr. i kier. artyst. T. Powszechnego w Łodzi, a następnie, do 1963 aktorem i reżyserem. Opracował tam m.in. "Cyda" Corneille'a, "Walkę kobiet" Scribe'a, "Królową przedmieścia" Krumłowskiego, "Żołnierza i bohatera" Shawa, "Angela, tyrana Padwy" Hugo (rola tyt.), "Norę" Ibsena, "Miesiąc na wsi" Turgieniewa (Rakitin), "Głupiego Jakuba" Rittnera (Doktor), ponadto grał Mr Perkera ("Klub Pickwicka" Dickensa), Króla ("Młyn" de Vegi). W 1. 1963-79 grał w T. Dramatycznym w Warszawie takie role, jak: Susłow ("Letnicy" Gorkiego), Don Gonzalo ("Don Juan, czyli miłość do geometrii" Frischa), Kardynał ("Urząd" Brezy), Staruszek ("Quiz" Gruszczyńskiego), Langermann ("Anabaptyści" Durrenmatta), Elizejski ("Noc cudów" Gałczyńskiego), Sitko ("Na czworakach" Różewicza), Ogniewski ("Sułkowski" Żeromskiego), Radca ("U mety" Rostworowskiego), Lelewel ("Noc listopadowa" Wyspiańskiego). Gościnnie reżyserował m.in. w Opolu: "Przyjaciel przyjdzie wieczorem" Companeeza i Noe'a, "Czarująca szewcowa" Lorki (sez. 1949/50), w T. Klasycznym w Warszawie (1962). Wystąpił w wielu filmach, m.in. "Kalosze szczęścia" (1958), "Rzeczywistość" (1961), "Czarne skrzydła" (1963), "Późne popołudnie" (1965), "Lekarstwo na miłość" (1966), "Niekochana" (1966). Obchodził jubileusze: 35-lecia pracy artyst. (1968) i 40-lecia (1973). 1 V 79 przeszedł na emeryturę. Był działaczem ZASP-u, od 1979 członkiem zasłużonym, ostatnio wiceprezesem. Opublikował wspomnienia pt. "Czterdzieści lat to niewiele" (1976).
Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1987/88 tom XXIX, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1994