Wojciech Duryasz

ur. 23 IV 1940 w Stanisławowie

Aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, lektor.

Absolwent Liceum Plastycznego. Po ukończeniu wydziału aktorskiego w PWST w Warszawie (1963) trafił do zespołu Teatru Dramatycznego, w którym spędził całe swoje zawodowe życie, pracując w nim do roku 2005. Wystąpił w ponad 70 sztukach. Jego pierwszą, debiutancką rolą, był występ w grupie Wykolejonej młodzieży w Śmierci porucznika Mrożka w reż. Aleksandra Bardiniego. Ostatnią rolą zagraną w Teatrze Dramatycznym była postać Prezydenta w adaptacji powieści Hrabala Obsługiwałem angielskiego króla w reż. Piotra Cieślaka.

Jego nazwisko pojawiało się na afiszach w każdym kolejnym sezonie, w rolach mniejszych i większych, w dramatach współczesnych i w klasyce. Choć krytyka była oszczędna w przywoływaniu jego nazwiska w swoich opisach. A pośród wielu zagranych ról jest choćby Młody Quentin (starego grał Jan Świderski) w Po upadku Millera w reż. Ludwika Rene, Adrian w Wędrówce mistrza Kościeja Ghelderodego w tej samej reżyserii, Adiutant (głównego bohatera granego przez Danutę Szaflarską) w sztuce Ja – Napoleon Olczak-Ronikier w reż. Andrzeja Szczepkowskiego, Wnuczek w Nocy cudów Gałczyńskiego w reż. Piotra Piaskowskiego(Karolina Beylin napisała, że „grał ze swobodą”, „Express Wieczorny” 1968 nr 140), Tadeusz w Śniegu Przybyszewskiego w reż. Ignacego Gogolewskiego, Wacław w Zemście Fredry w reż. Gustawa Holoubka, Łukasiński i Satyr w Nocy listopadowej Wyspiańskiego w reż. Jerzego Golińskiego, Generał w Operetce Gombrowicza w reż. Macieja Prusa, Generał Rozwadowski w Dwóch głowach ptaka Terleckiego w reż. Andrzeja Łapickiego, Dr Gibbs w Naszym mieście Wildera w reż. Pawła Pochwały, Ojciec chrzestny w Nie-Boskiej komedii Krasińskiego w reż. Macieja Prusa, Swann w Poszukiwaniu straconego czasu wg Prousta w reż. Waldemara Matuszewskiego, Dorn w Mewie Czechowa w reż. Andrzeja Domalika, Laertes w Powrocie Odysa Wyspiańskiego w reż. Krystiana Lupy, Chłopow w Rewizorze Gogola w reż. Andrzeja Domalika.

Jego nazwisko wymieniano, chwaląc większość zespołu wykonawców, w recenzjach z wielu spośród inscenizacji, które wsparł swoim talentem, rzadko jednak poświęcając mu indywidualnie więcej uwagi. Ale doceniono jego wysiłek w spektaklu Guernica według Arrabala (złożonym z trzech jednoaktówek Guernica, Franciszka i kaci i Modlitwa) w reż. Helmuta Kajzara – „Na specjalną uwagę zasługuje ciekawy ewenement: swoiste zwycięstwo aktora, który przez cały czas nie wypowiada ani jednego słowa. Zmieniając zakończenie Guerniki, reżyser kazał Wojciechowi Duryaszowi, grającemu rolę Oficera, wyjść przed kurtynę i pozostawać tam bez słowa aż do czasu, kiedy zostaną zmienione dekoracje do następnej jednoaktówki, Duryasz chodzi sobie przed kurtyną, papierosa pali, kajdankami się bawi, a od czasu do czasu spogląda bacznie na widownię. I ciekawa rzecz: wszyscy wiedzą, że się skończyło, ale jakoś nikt nie ma ochoty zacząć klaskać, kilka prób sporadycznych oklasków Duryasz tłumi w zarodku. Ciekawe, ostre zakończenie tego drapieżnego dramatu” (Maciej Karpiński, „Sztandar Młodych” 1969 nr 150) czy jako Dudkiewicza w Komedii Nałęcz-Korzeniowskiego w reż. Ludwika Rene: „Wojciech Duryasz ze smakiem wydobywa i wygrywa rozliczne przywary amanta Dudkiewicza. Nieduża to rola, lecz bardzo starannie opracowana, naprawdę zabawna” (Magdalena Pawlicka, „Stolica” 1984 nr 13).

Niewiele w jego dorobku znajdziemy ról pierwszoplanowych, ale wśród nich tytułowy Car Mikołaj w sztuce Słobodzianka w reż. Macieja Prusa o wędrownym handlarzu świętymi obrazami, którego chłopi na kresach wschodnich w latach 30. XX wieku obwołali cudownie odnalezionym, ocalałym przed rozstrzelaniem w czasie rewolucji carem Mikołajem.

Jubileusz 50-lecia pracy artystycznej uczcił rolą Owidowicza w Porwaniu Sabinek Schönthanów zagraną gościnnie w warszawskim Teatrze Kamienica. I tym razem krytyka nie była dla niego najłaskawsza w opisie. Zdawkowo oceniając jedynie tę rolę jako „pięknie zagraną” (Temida Stankiewicz-Podhorecka, „Nasz Dziennik” 2013 nr 180), tudzież pisząc o jego bohaterze, że go „ze swadą odmalowuje” (Tomasz Miłkowski, „Przegląd” 2013 nr 22).

Ostatnie role – jak dotychczas – w jego dorobku to postać Firsa w Wiśniowym sadzie w Teatrze Miejskim w Lesznie oraz zrealizowana pozainstytucjonalnie w Teatrze Wyobraźni Napoleonka Szczudlika prezentowana w warszawskiej kawiarni „Między słowami”.

Jego charakterystyczny głos znają doskonale słuchacze Teatru Polskiego Radia (tu imponujący dorobek aktora obejmuje blisko 300 tytułów) oraz wielbiciele serii filmów o Harrym Potterze (we wszystkich częściach jego głosem mówi profesor Albus Dumbledore, dyrektor Szkoły Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie).